Vistas de página en total

Baldintza hipotetikoak eta irrealak. Nor-nork eta nor-nori-nork



Baldintzak nor-nork eta nor-nori-nork.
Condicionales hipotéticas e irreales


Formas "Nor - nork" del verbo auxiliar:

Sólo terceras personas "nor":

Baldintza. Para construir condicionales hipotéticas e irreales:


Nork Nor (hura) Nor (haiek)
Nik Banu Banitu
Hik Bahu Bahitu
Hark Balu Balitu
Guk Bagenu Bagenitu
Zuk Bazenu Bazenitu
Zuek Bazenute Bazenituzte
Haiek Balute Balituzte

Nik banu / banitu (Si yo tuviera o tubiese).
Hik bahu / bahitu (Si tú tuvieras o tuvieses).
Hark balu / balitu (Si él / ella tuviera o tuviese).
Guk bagenu / bagenitu (Si nosotros / nosotras tuvieramos o tuviesemos).
Zuk bazenu / bazenitu (Si usted tuviera o tuviese).
Zuek bazenute / bazenituzte (Si vosotros / vosotras tuvierais o tuvieseis).
Haiek balute / balituzte (Si ellos / ellas tuvieran o tuviesen).

Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias hipotéticas ("alegiazkoak"):


Nork Nor (hura) Nor (haiek)
Nik Nuke Nituzke
Hik Huke Hituzke
Hark Luke Lituzke
Guk Genuke Genituzke
Zuk Zenuke Zenituzke
Zuek Zenukete Zenituzkete
Haiek Lukete Lituzkete

Nik nuke / nituzke (Yo tendría).
Hik huke / hituzke (Tú tendrías).
Hark luke / lituzke (Él / ella tendría).
Guk genuke / genituzke (Nosotros / nosotras tendríamos).
Zuk zenuke / zenituzke (Usted tendría).
Zuek zenukete / zenituzkete (Vosotros / vosotras tendríais).
Haiek lukete / lituzkete. (Ellos / ellas tendrían).

Traducir las siguientes oraciones:

Si pudiera, él mismo lo haría.
Si supierais cúanto nos ha costado ...
Tendrían que esperar hasta él venga.
Si nos disfrazaramos mañana, podríamos participar en el concurso.
Si tuviera dinero, compraría ese libro.
Si vieras los perros del vecino, sentirías miedo.
Si tú les conocieras mejor, no les tomarías por vagos.
Si los pastores no trabajaran, nosotros no podríamos comprar los quesos en el mercado.
Si los niños en la infancia no leyeran cuentos, después tendrían menos imaginación.
Si pidiéramos ayuda para hacer los deberes, en el colegio la recibiríamos.
Si cuidarais mejor los dientes, no tendríais tantas caries.
Si recogieran muchas lechugas en la huerta, las venderían más baratas.

Ahal izango balu, berak egingo luke.
Jakingo bazenute zenbat kosta zaigun ...
Bera etorri arte itxaron beharko lukete.
Bihar mozorrotuko bagina, lehiaketan parte har genezake.
Dirua banu, liburu hori erosiko nuke.
Auzokoaren txakurrak ikusiko bazenitu, beldurra sentituko zenuke.
Hik hobeto ezagutuko bahitu, ez hituzke alfertzat hartuko.
Artzainek lanik egingo ez balute, guk azokan ezingo genituzke gaztak erosiko.
Haurrek txikitan ipuinik irakurriko ez balituzke, gerora irudimen gutxiago izango lukete.
Etxeko lanak egiteko laguntza eskatuko bagenu, ikastetxean jasoko genuke.
Hortzak hobeto zainduko bazenituzte, ez zenituzke horrenbeste txantxar izango.
Uraza asko harrapatuko balituzte baratzean, merkeago salduko lituzkete.


Ondorioa. Iraganean. Para construir consecuencias irreales ("iragana"):


Nork Nor (hura) Nor (haiek)
Nik Nukeen Nituzkeen
Hik Hukeen Hituzkeen
Hark Zukeen Zituzkeen
Guk Genukeen Genituzkeen
Zuk Zenukeen Zenituzkeen
Zuek Zenuketen Zenituzketen
Haiek Zuketen Zituzketen

Nik nukeen / nituzkeen (Yo habría tenido).
Hik hukeen / hituzkeen (Tú habrías tenido).
Hark zukeen / zituzkeen (Él / ella habría tenido).
Guk genukeen / genituzkeen (Nosotros / nosotras habríamos tenido).
Zuk zenukeen / zenituzkeen (Usted habría tenido).
Zuek zenuketen / zenituzketen (Vosotros / vosotras habríais tenido).
Haiek zuketen / zituzketen ( Ellos / ellas habrían tenido).

En las condicionales irreales el verbo auxiliar de la condición se traduciría al castellano en la forma "si hubiera ...-ado / ...-ido".

Traducir:

Tú los habrías hecho mejor.
Yo los habría hecho de otra forma.
Si hubieramos hecho el curso de natación con él, habríamos aprendido a nadar.
Si hubieras organizado la fiesta de cumpleaños, habrías invitado a esos amigos.
Si no hubieramos comprado ningún móvil, habríamos gastado menos dinero en las compras.
Si no hubieran leido los periódicos, no se habrían enterado de la noticia.
Si hubiera aprendido a tocar el piano, él habría querido estudiar música.
Si hubierais hecho los ejercicios del libro, habríais sacado mejores notas.
Si Gorka no hubiera cerrado la puerta, no habríamos metido las sillas por la ventana.
Si hubieras usado la cabeza, no habrías tenido ningún problema.

Zuk hobeto egingo zenituzkeen.
Nik beste era batera egingo nituzkeen
Igeriketa ikastaroa berarekin egin (izan) bagenu, igerian ikasiko genukeen.
Urtebetetze festa antolatu (izan) bahu, lagun horiek gonbidatuko hituzkeen.
Eskuko telefonorik erosi (izan) ez bagenu, erosketan diru gutxiago gastatuko genukeen.
Egunkariak irakurri (izan) ez balituzte, ez zuketen berriaz jabetuko.
Piano jotzen ikasi (izan) balu, berak musika ikasi nahi izango zukeen.
Liburuko ariketak egin (izan) bazenituzte, nota hobeak aterako zenituzketen.
Gorkak atea itxi (izan) ez balu, ez genituzkeen aulkiak leihotik sartuko.
Burua erabili (izan) bazenu, ez zenukeen arazorik edukiko.

Todas las personas "nor":

Baldintza. Para construir condicionales hipotéticas:

Nor               Nork

Banindu         T
Bahindu         K/N
    -                   -
Bagintu          GU
Bazintu          ZU
Bazintuzte     ZUE
    -                (z)TE


Nor
Nork
Ni Hi Hura Gu Zu Zuek Haiek
Nik
Bahindut Banu
Bazintut Bazintuztet Banitu
Hik Baninduk
Banindun

Bahu Bagintuk
Bagintun


Bahitu
Hark Banindu Bahindu Balu Bagintu Bazintu Bazintuzte Balitu
Guk
Bahindugu Bagenu
Bazintugu Bazintuztegu Bagenitu
Zuk Baninduzu
Bazenu Bagintuzu

Bazenitu
Zuek Baninduzue
Bazenute Bagintuzue

Bazenituzte
Haiek Banindute Bahindute Balute Bagintuzte Bazintuzte Bazintuztete Balituzte

Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias hipotéticas ("alegiazkoak"):

Nor                 Nork

Ninduke           T
Hinduke           K/N
    -                     -
Gintuzke          GU
Zintuzke           ZU
Zintuzkete        ZUE
    -                    TE


Nor
Nork
Ni Hi Hura Gu Zu Zuek Haiek
Nik
Hinduket Nuke
Zintuzket Zintuzketet Nituzke
Hik Nindukek
Ninduken

Huke Gintuzkek
Gintuzken


Hituzke
Hark Ninduke Hinduke Luke Gintuzke Zintuzke Zintuzkete Lituzke
Guk
Hindukegu Genuke
Zintuzkegu Zintuzketegu Genituzke
Zuk Nindukezu
Zenuke Gintuzkezu

Zenituzke
Zuek Nindukezue
Zenukete Gintuzkezue

Zenituzkete
Haiek Nindukete Hindukete Lukete Gintuzkete Zintuzkete Zintuzketete Lituzkete

Traducir las siguientes oraciones:

Si ellos te conocieran a tí mejor, no te tomarían por vago.
Si no fuera tan tarde, yo os llevaría a casa.
Si nosotras os viéramos a vosotras en la calle, os saludaríamos.
Si los abuelos te tuvieran que acoger a ti en casa, no tendrían ningún problema.
Si él os viera así, se burlaría de vosotras.
Si tú me invitaras a mi a cenar en tu casa, yo llevaría el vino.
Si Ander me manchara, me vería muy enfadado.
Si vosotras nos quisierais como decís, no nos diríais eso.
Si hablaramos sin parar durante la película, el acomodador nos echaría del cine.
¿ Cómo dirías en euskera estas de aquí ?

Haiek hi hobeto ezagutuko bahindute, ez hindukete alfertzat hartuko.
Hain berandu ez balitz, nik etxera eramango zintuzketet.
Guk zuek kalean ikusiko bazintuztegu, agurtuko zintuzketegu.
Aitite-amamek zu etxean hartuko bazintuzte, ez lukete arazorik edukiko.
Hark horrela ikusiko bazintuzte, zuen kontura barre egingo luke.
Hik ni hire etxean afaltzera gonbidatuko banindun, nik ardoa eramango nuke.
Anderrek zikinduko banindu, oso haserre ikusiko ninduke.
Zuek esaten duzuen bezala maite izango bagintuzue, ez gintuzkezue horrelakorik esango.
Pelikulan zehar etengabe hitz egingo bagenu, aretozainak zinematik botako gintuzke.
Nola esango zenituzke honako hauek ?

Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias irreales ("iragana"):

Nor                  Nork

Ninduke           DA               N
Hinduke           A/NA            N
    -                     -               (e)N
Gintuzke          GU              N
Zintuzke           ZU              N
Zintuzkete        ZUE            N
    -                    TE              N


Nor
Nork
Ni Hi Hura Gu Zu Zuek Haiek
Nik
Hindukedan Nukeen
Zintuzkedan Zintuzketedan Nituzkeen
Hik Nindukean
Nindukenan

Hukeen Gintuzkean
Gintuzkenan


Hituzkeen
Hark Nindukeen Hindukeen Zukeen Gintuzkeen Zintuzkeen Zintuzketen Zituzkeen
Guk
Hindukegun Genukeen
Zintuzkegun Zintuzketegun Genituzkeen
Zuk Nindukezun
Zenukeen Gintuzkezun

Zenituzkeen
Zuek Nindukezuen
Zenuketen Gintuzkezuen

Zenituzketen
Haiek Ninduketen Hinduketen Zuketen Gintuzketen Zintuzketen Zintuzketeten Zituzketen

Traducir:

Si no me hubieras saludado, no te habría conocido.
Si os hubierais creido las mentiras de Kepa, os habría engañado de nuevo.
Si tú no les hubieras mojado, ellos a tí no te habrían pegado.
Si nosotras os hubieramos visto a vosotras en la calle, os habríamos saludado.
Si tú me hubieras invitado a cenar en tu casa, yo habría llevado el vino.
¿ Quién nos hubiera cuidado, si hubieramos perdido a aita y a ama ?
Si vosotros nos hubierais aceptado en el grupo, nosotros os habríamos invitado a ir al cine.
Si no te hubiéramos tenido en cuenta, no lo habríamos conseguido.

Agurtu (izan) ez baninduzu, ez zintuzkedan ezagutuko.
Keparen gezurrak sinetsi (izan) bazenituzte, berriro engainatuko zintuzketen.
Zuk busti (izan) ez bazenitu, haiek zu ez zintuzketen jo.
Guk zuek kalean ikusi (izan) bazintuztegu, agurtu egingo zintuzketegun
Zuk zure etxean afaltzera gonbidatu (izan) baninduzu, nik ardoa eramango nukeen.
Nork zainduko gintuzkeen, aita eta ama galdu (izan) bagenitu ?
Zuek taldean onartu (izan) bagintuzue, guk zinemara joatera gonbidatuko zintuzketegun.
Kontuan eduki (izan) ez bazintugu, ez genukeen lortuko.


Formas "Nor - nori - nork" del verbo auxiliar:


Como estas formas proceden del pasado, para construirlas también se cambia el orden: "Nork - nor - nori".

Baldintza. Para construir condicionales hipotéticas:

Nork        Nor        Nori

Bani                       T (DA)
Bahi                       K/N (A/NA)
Bali                        O
Bageni     (zki)      GU
Bazeni                   ZU
Bazeni                   ZUE               te
Bali                        E                    te


Nork
Nori
Nik Hik Hark Guk Zuk Zuek Haiek
Niri
Bahi(zki)t Bali(zki)t
Bazeni(zki)t Bazeni(zki)date Bali(zki)date
Hiri Bani(zki)k
Bani(zki)n

Bali(zki)k
Bali(zki)n
Bageni(zki)k
Bageni(zki)n


Bali(zki)ate
Bali(zki)nate
Hari Bani(zki)o Bahi(zki)o Bali(zki)o Bageni(zki)o Bazeni(zki)o Bazeni(zki)ote Bali(zki)ote
Guri
Bahi(zki)gu Bali(zki)gu
Bazeni(zki)gu Bazeni(zki)gute Bali(zki)gute
Zuri Bani(zki)zu
Bali(zki)zu Bageni(zki)zu

Bali(zki)zute
Zuei Bani(zki)zue
Bali(zki)zue Bageni(zki)zue

Bali(zki)zuete
Haiei Bani(zki)e Bahi(zki)e Bali(zki)e Bageni(zki)e Bazeni(zki)e Bazeni(zki)ete Bali(zki)ete

Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias hipotéticas ("alegiazkoak"):

Nork     Nor        Nori

Ni                       DA       ke
Hi                       A/NA   ke
Li                        O         ke
Geni     (zki)      GU       ke
Zeni                   ZU       ke
Zeni                   ZUE     ke    te
Li                        E         ke    te


Nork
Nori
Nik Hik Hark Guk Zuk Zuek Haiek
Niri
Hi(zki)dake Li(zki)dake
Zeni(zki)dake Zeni(zki)dakete Li(zki)dakete
Hiri Ni(zki)ake
Ni(zki)nake

Li(zki)ake
Li(zki)nake
Geni(zki)ake
Geni(zki)nake


Li(zki)akete
Li(zki)nakete
Hari Ni(zki)oke Hi(zki)oke Li(zki)oke Geni(zki)oke Zeni(zki)oke Zeni(zki)okete Li(zki)okete
Guri
Hi(zki)guke Li(zki)guke
Zeni(zki)guke Zeni(zki)gukete Li(zki)gukete
Zuri Ni(zki)zuke
Li(zki)zuke Geni(zki)zuke

Li(zki)zukete
Zuei Ni(zki)zueke
Li(zki)zueke Geni(zki)zueke

Li(zki)zuekete
Haiei Ni(zki)eke Hi(zki)eke Li(zki)eke Geni(zki)eke Zeni(zki)eke Zeni(zki)ekete Li(zki)ekete

Traducir las siguientes oraciones:

Si me dejarais el dinero, os lo agradecería.
Si ayudaras a tu hermano pequeño, él a ti te daría las gracias.
Yo, por si acaso, no les diría nada.
Deberiamos darles una explicación. ¿ No te parece ?
Pídeselos tú, que a mí no me los dejaría.
Si los ordenadores no nos crearan problemas, no llamariamos tantas veces al informático.
Si yo a ella le diera un beso en la calle, no le agradaría.
Si tú a ella le regalaras bombones, te daría las gracias, ¡ y punto !
Si vosotros le hicierais una pregunta, élla os respondería contenta.
Si los alumnos les hicieran bien los ejercicios al profesor, él enseguida se los corregiría.
Si ahora nosotros les mintieramos, ¿ ya nos creerían en la próxima ?
Si nosotras a él le dijeramos que es muy majo, le daría un ataque al corazón.

Dirua utziko bazenidate, eskertu egingo nizueke.
Zure anaia txikiari lagunduko bazenio, hark zuri eskerrak emango lizkizuke.
Nik, badaezpada ere, ez nieke ezer esango.
Azalpen bat eman beharko genieke. Ez zaizu iruditzen ?
Zeuk eskatu, niri ez lizkidake utziko eta.
Ordenagailuek arazorik sortuko ez balizkigute, ez genioke informatikariari hainbestetan hots egingo.
Nik hari musu bat kalean emango banio, ez litzaioke atsegin egingo.
Hik hari bonboiak oparituko bahizkio, eskerrak emango lizkiake, eta kitto !
Zuek galdera bat egingo bazeniote, hark pozik erantzungo lizueke.
Ikasleek irakasleari ariketak ondo egingo balizkiote, hark berehalaxe zuzenduko lizkieke.
Guk orain gezurra esango bagenie, hurrengoan sinetsiko al ligukete ?
Guk hari oso jatorra dela esango bagenio, bihotzekoak emango lioke.


Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias irreales ("iragana"):

Nork     Nor        Nori

Ni                       DA       ke           eN
Hi                       A/NA   ke           eN
Zi                        O         ke           eN
Geni     (zki)      GU       ke           eN
Zeni                   ZU       ke            eN
Zeni                   ZUE     ke    te      N
ZI                        E         ke    te      N

Nork
Nori
NikHikHarkGukZukZuekHaiek
Niri
Hi(zki)dakeenZi(zki)dakeen
Zeni(zki)dakeenZeni(zki)daketenZi(zki)daketen
HiriNi(zki)akeen
Ni(zki)nakeen

Zi(zki)akeen
Zi(zki)nakeen
Geni(zki)akeen
Geni(zki)nakeen


Zi(zki)aketen
Zi(zki)naketen
HariNi(zki)okeenHi(zki)okeenZi(zki)okeenGeni(zki)okeenZeni(zki)okeenZeni(zki)oketenZi(zki)oketen
Guri
Hi(zki)gukeenZi(zki)gukeen
Zeni(zki)gukeenZeni(zki)guketeZi(zki)guketen
ZuriNi(zki)zukeen
Zi(zki)zukeenGeni(zki)zukeen

Zi(zki)zuketen
ZueiNi(zki)zuekeen
Zi(zki)zuekenGeni(zki)zuekeen

Zi(zki)zueketen
HaieiNi(zki)ekeenHi(zki)ekeenZi(zki)ekeenGeni(zki)ekeenZeni(zki)ekeenZeni(zki)eketenZi(zki)eketen
Traducir:

Si tú me hubieras dejado las herramientas necesarias, no habría ocurrido esto.
Si no hubiera sido por ti, yo no le habría dicho nada.
Si yo no te hubiera preguntado, tú a mí no me lo habrías dicho.
Si vosotros nos hubierais pagado las deudas, nosotros no habríamos tenido que pedir dinero a nadie.
Si en la escuela nos hubieran dado fiesta, le habríamos pedido las llaves del patio al bedel.
Si los profesores nos hubieran dado muchos deberes para casa, nosotros se lo habríamos agradecido vívamente.
Si hoy os hubieran dado las notas en el colegio, se las habríais enseñado a los padres nada más llegar a casa.
Si el librero me hubiera regalado un libro, yo se lo habría cogido contento.
Si vosotras por la mañana le hubierais hecho el regalo a la tutora en su cumpleaños, ella por la tarde nos habría puesto una película.
Si tú les hubieras escrito una carta a los amigos, ellos te habrían respondido inmediatamente.

Zuk beharrezko erremintak utzi (izan) bazenizkit, ez zatekeen hau gertatuko.
Zugatik (izan) ez balitz, nik ez niokeen ezer esango.
Nik galdetu (izan) ez banizu, zuk niri ez zenidakeen esango.
Zuk zorrak ordaindu (izan) bazenizkigute, guk ez geniokeen inori dirurik eskatu beharko.
Eskolan festa eman (izan) baligute, eskolazainari jolastokiko giltzak eskatuko genizkiokeen.
Irakasleek etxeko lan asko eman (izan) balizkigute, guk biziki eskertuko geniekeen.
Gaur ikastetxean notak eman (izan) balizkizuete, etxera iritsi orduko erakutsiko zenizkieketen gurasoei.
Liburuzainak liburu bat oparitu (izan) balit, nik pozik hartuko niokeen.
Zuek goizean tutoreari oparia egin (izan) bazeniote bere urtebetetzean, hark arratsaldean pelikula bat jarriko zigukeen.
Hik lagunei gutun bat idatzi (izan) bahie, haiek segituan erantzungo ziaketen.





Ir al índice de contenidos


3 comentarios: