Formas "Nor - nork" del verbo
auxiliar:
Sólo terceras personas "nor":
Baldintza. Para construir condicionales
hipotéticas e irreales:
Nork | Nor (hura) | Nor (haiek) |
Nik | Banu | Banitu |
Hik | Bahu | Bahitu |
Hark | Balu | Balitu |
Guk | Bagenu | Bagenitu |
Zuk | Bazenu | Bazenitu |
Zuek | Bazenute | Bazenituzte |
Haiek | Balute | Balituzte |
Nik banu / banitu (Si yo tuviera o tubiese).
Hik bahu / bahitu (Si tú tuvieras o tuvieses).
Hark balu / balitu (Si él / ella tuviera o
tuviese).
Guk bagenu / bagenitu (Si nosotros / nosotras
tuvieramos o tuviesemos).
Zuk bazenu / bazenitu (Si usted tuviera o
tuviese).
Zuek bazenute / bazenituzte (Si vosotros /
vosotras tuvierais o tuvieseis).
Haiek balute / balituzte (Si ellos / ellas
tuvieran o tuviesen).
Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias
hipotéticas ("alegiazkoak"):
Nork | Nor (hura) | Nor (haiek) |
Nik | Nuke | Nituzke |
Hik | Huke | Hituzke |
Hark | Luke | Lituzke |
Guk | Genuke | Genituzke |
Zuk | Zenuke | Zenituzke |
Zuek | Zenukete | Zenituzkete |
Haiek | Lukete | Lituzkete |
Nik nuke / nituzke (Yo tendría).
Hik huke / hituzke (Tú tendrías).
Hark luke / lituzke (Él / ella tendría).
Guk genuke / genituzke (Nosotros / nosotras
tendríamos).
Zuk zenuke / zenituzke (Usted tendría).
Zuek zenukete / zenituzkete (Vosotros / vosotras
tendríais).
Haiek lukete / lituzkete. (Ellos / ellas
tendrían).
Traducir las siguientes oraciones:
Si pudiera, él mismo lo haría.
Si supierais cúanto nos ha costado ...
Tendrían que esperar hasta él venga.
Si nos disfrazaramos mañana, podríamos
participar en el concurso.
Si tuviera dinero, compraría ese libro.
Si vieras los perros del vecino, sentirías
miedo.
Si tú les conocieras mejor, no les tomarías por
vagos.
Si los pastores no trabajaran, nosotros no
podríamos comprar los quesos en el mercado.
Si los niños en la infancia no leyeran cuentos,
después tendrían menos imaginación.
Si pidiéramos ayuda para hacer los deberes, en
el colegio la recibiríamos.
Si cuidarais mejor los dientes, no tendríais
tantas caries.
Si recogieran muchas lechugas en la huerta, las
venderían más baratas.
Ahal izango balu, berak egingo luke.
Jakingo bazenute zenbat kosta zaigun ...
Bera etorri arte itxaron beharko lukete.
Bihar mozorrotuko bagina, lehiaketan parte har
genezake.
Dirua banu, liburu
hori erosiko nuke.
Auzokoaren txakurrak
ikusiko bazenitu, beldurra sentituko zenuke.
Hik hobeto ezagutuko
bahitu, ez hituzke alfertzat hartuko.
Artzainek lanik
egingo ez balute, guk azokan ezingo genituzke gaztak erosiko.
Haurrek txikitan
ipuinik irakurriko ez balituzke, gerora irudimen gutxiago izango lukete.
Etxeko lanak egiteko
laguntza eskatuko bagenu, ikastetxean jasoko genuke.
Hortzak hobeto
zainduko bazenituzte, ez zenituzke horrenbeste txantxar izango.
Uraza asko
harrapatuko balituzte baratzean, merkeago salduko lituzkete.
Ondorioa. Iraganean. Para construir
consecuencias irreales ("iragana"):
Nork | Nor (hura) | Nor (haiek) |
Nik | Nukeen | Nituzkeen |
Hik | Hukeen | Hituzkeen |
Hark | Zukeen | Zituzkeen |
Guk | Genukeen | Genituzkeen |
Zuk | Zenukeen | Zenituzkeen |
Zuek | Zenuketen | Zenituzketen |
Haiek | Zuketen | Zituzketen |
Nik nukeen / nituzkeen (Yo habría tenido).
Hik hukeen / hituzkeen (Tú habrías tenido).
Hark zukeen / zituzkeen (Él / ella habría
tenido).
Guk genukeen / genituzkeen (Nosotros / nosotras
habríamos tenido).
Zuk zenukeen / zenituzkeen (Usted habría
tenido).
Zuek zenuketen / zenituzketen (Vosotros /
vosotras habríais tenido).
Haiek zuketen / zituzketen ( Ellos / ellas
habrían tenido).
En las condicionales irreales el verbo auxiliar
de la condición se traduciría al castellano en la forma "si hubiera
...-ado / ...-ido".
Traducir:
Tú los habrías hecho mejor.
Yo los habría hecho de otra forma.
Si hubieramos hecho el curso de natación con él,
habríamos aprendido a nadar.
Si hubieras organizado la fiesta de cumpleaños,
habrías invitado a esos amigos.
Si no hubieramos comprado ningún móvil,
habríamos gastado menos dinero en las compras.
Si no hubieran leido los periódicos, no se
habrían enterado de la noticia.
Si hubiera aprendido a tocar el piano, él habría
querido estudiar música.
Si hubierais hecho los ejercicios del libro,
habríais sacado mejores notas.
Si Gorka no hubiera cerrado la puerta, no
habríamos metido las sillas por la ventana.
Si hubieras usado la cabeza, no habrías tenido
ningún problema.
Zuk hobeto egingo zenituzkeen.
Nik beste era batera egingo nituzkeen
Igeriketa ikastaroa berarekin egin (izan)
bagenu, igerian ikasiko genukeen.
Urtebetetze festa antolatu (izan) bahu, lagun
horiek gonbidatuko hituzkeen.
Eskuko telefonorik erosi (izan) ez bagenu,
erosketan diru gutxiago gastatuko genukeen.
Egunkariak irakurri (izan) ez balituzte, ez
zuketen berriaz jabetuko.
Piano jotzen ikasi (izan) balu, berak musika
ikasi nahi izango zukeen.
Liburuko ariketak egin (izan) bazenituzte, nota
hobeak aterako zenituzketen.
Gorkak atea itxi (izan) ez balu, ez genituzkeen
aulkiak leihotik sartuko.
Burua erabili (izan) bazenu, ez zenukeen
arazorik edukiko.
Todas las personas "nor":
Baldintza. Para construir condicionales
hipotéticas:
Nor
Nork
Banindu
T
Bahindu
K/N
-
-
Bagintu
GU
Bazintu
ZU
Bazintuzte
ZUE
-
(z)TE
Nor Nork |
Ni | Hi | Hura | Gu | Zu | Zuek | Haiek |
Nik | Bahindut | Banu | Bazintut | Bazintuztet | Banitu | ||
Hik | Baninduk Banindun |
Bahu | Bagintuk Bagintun |
Bahitu | |||
Hark | Banindu | Bahindu | Balu | Bagintu | Bazintu | Bazintuzte | Balitu |
Guk | Bahindugu | Bagenu | Bazintugu | Bazintuztegu | Bagenitu | ||
Zuk | Baninduzu | Bazenu | Bagintuzu | Bazenitu | |||
Zuek | Baninduzue | Bazenute | Bagintuzue | Bazenituzte | |||
Haiek | Banindute | Bahindute | Balute | Bagintuzte | Bazintuzte | Bazintuztete | Balituzte |
Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias hipotéticas ("alegiazkoak"):
Nor
Nork
Ninduke
T
Hinduke
K/N
-
-
Gintuzke
GU
Zintuzke
ZU
Zintuzkete
ZUE
- TE
Nor Nork |
Ni | Hi | Hura | Gu | Zu | Zuek | Haiek |
Nik | Hinduket | Nuke | Zintuzket | Zintuzketet | Nituzke | ||
Hik | Nindukek Ninduken |
Huke | Gintuzkek Gintuzken |
Hituzke | |||
Hark | Ninduke | Hinduke | Luke | Gintuzke | Zintuzke | Zintuzkete | Lituzke |
Guk | Hindukegu | Genuke | Zintuzkegu | Zintuzketegu | Genituzke | ||
Zuk | Nindukezu | Zenuke | Gintuzkezu | Zenituzke | |||
Zuek | Nindukezue | Zenukete | Gintuzkezue | Zenituzkete | |||
Haiek | Nindukete | Hindukete | Lukete | Gintuzkete | Zintuzkete | Zintuzketete | Lituzkete |
Traducir las siguientes oraciones:
Si ellos te conocieran a tí mejor, no te
tomarían por vago.
Si no fuera tan tarde, yo os llevaría a casa.
Si nosotras os viéramos a vosotras en la calle,
os saludaríamos.
Si los abuelos te tuvieran que acoger a ti en
casa, no tendrían ningún problema.
Si él os viera así, se burlaría de vosotras.
Si tú me invitaras a mi a cenar en tu casa, yo
llevaría el vino.
Si Ander me manchara, me vería muy enfadado.
Si vosotras nos quisierais como decís, no nos diríais
eso.
Si hablaramos sin parar durante la película, el
acomodador nos echaría del cine.
¿ Cómo dirías en euskera estas de aquí ?
Haiek hi hobeto ezagutuko bahindute, ez
hindukete alfertzat hartuko.
Hain berandu ez balitz, nik etxera eramango
zintuzketet.
Guk zuek kalean ikusiko bazintuztegu, agurtuko
zintuzketegu.
Aitite-amamek zu etxean hartuko bazintuzte, ez
lukete arazorik edukiko.
Hark horrela ikusiko bazintuzte, zuen kontura
barre egingo luke.
Hik ni hire etxean afaltzera gonbidatuko
banindun, nik ardoa eramango nuke.
Anderrek zikinduko banindu, oso haserre ikusiko
ninduke.
Zuek esaten duzuen bezala maite izango
bagintuzue, ez gintuzkezue horrelakorik esango.
Pelikulan zehar etengabe hitz egingo bagenu,
aretozainak zinematik botako gintuzke.
Nola esango zenituzke honako hauek ?
Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias
irreales ("iragana"):
Nor
Nork
Ninduke
DA
N
Hinduke
A/NA N
-
-
(e)N
Gintuzke GU N
Zintuzke
ZU
N
Zintuzkete
ZUE
N
-
TE N
Nor Nork |
Ni | Hi | Hura | Gu | Zu | Zuek | Haiek |
Nik | Hindukedan | Nukeen | Zintuzkedan | Zintuzketedan | Nituzkeen | ||
Hik | Nindukean Nindukenan |
Hukeen | Gintuzkean Gintuzkenan |
Hituzkeen | |||
Hark | Nindukeen | Hindukeen | Zukeen | Gintuzkeen | Zintuzkeen | Zintuzketen | Zituzkeen |
Guk | Hindukegun | Genukeen | Zintuzkegun | Zintuzketegun | Genituzkeen | ||
Zuk | Nindukezun | Zenukeen | Gintuzkezun | Zenituzkeen | |||
Zuek | Nindukezuen | Zenuketen | Gintuzkezuen | Zenituzketen | |||
Haiek | Ninduketen | Hinduketen | Zuketen | Gintuzketen | Zintuzketen | Zintuzketeten | Zituzketen |
Traducir:
Si no me hubieras saludado, no te habría
conocido.
Si os hubierais creido las mentiras de Kepa, os
habría engañado de nuevo.
Si tú no les hubieras mojado, ellos a tí no te
habrían pegado.
Si nosotras os hubieramos visto a vosotras en la
calle, os habríamos saludado.
Si tú me hubieras invitado a cenar en tu casa,
yo habría llevado el vino.
¿ Quién nos hubiera cuidado, si hubieramos
perdido a aita y a ama ?
Si vosotros nos hubierais aceptado en el grupo,
nosotros os habríamos invitado a ir al cine.
Si no te hubiéramos tenido en cuenta, no lo
habríamos conseguido.
Agurtu (izan) ez baninduzu, ez zintuzkedan ezagutuko.
Keparen gezurrak sinetsi (izan) bazenituzte,
berriro engainatuko zintuzketen.
Zuk busti (izan) ez bazenitu, haiek zu ez
zintuzketen jo.
Guk zuek kalean ikusi (izan) bazintuztegu,
agurtu egingo zintuzketegun
Zuk zure etxean afaltzera gonbidatu (izan)
baninduzu, nik ardoa eramango nukeen.
Nork zainduko gintuzkeen, aita eta ama galdu
(izan) bagenitu ?
Zuek taldean onartu (izan) bagintuzue, guk
zinemara joatera gonbidatuko zintuzketegun.
Kontuan eduki (izan) ez bazintugu, ez genukeen
lortuko.
Formas "Nor - nori - nork" del verbo
auxiliar:
Como estas formas proceden del pasado, para
construirlas también se cambia el orden: "Nork - nor - nori".
Baldintza. Para construir condicionales
hipotéticas:
Nork
Nor
Nori
Bani
T
(DA)
Bahi
K/N (A/NA)
Bali
O
Bageni
(zki) GU
Bazeni
ZU
Bazeni
ZUE te
Bali
E te
Nork Nori |
Nik | Hik | Hark | Guk | Zuk | Zuek | Haiek |
Niri | Bahi(zki)t | Bali(zki)t | Bazeni(zki)t | Bazeni(zki)date | Bali(zki)date | ||
Hiri | Bani(zki)k Bani(zki)n |
Bali(zki)k Bali(zki)n |
Bageni(zki)k Bageni(zki)n |
Bali(zki)ate Bali(zki)nate |
|||
Hari | Bani(zki)o | Bahi(zki)o | Bali(zki)o | Bageni(zki)o | Bazeni(zki)o | Bazeni(zki)ote | Bali(zki)ote |
Guri | Bahi(zki)gu | Bali(zki)gu | Bazeni(zki)gu | Bazeni(zki)gute | Bali(zki)gute | ||
Zuri | Bani(zki)zu | Bali(zki)zu | Bageni(zki)zu | Bali(zki)zute | |||
Zuei | Bani(zki)zue | Bali(zki)zue | Bageni(zki)zue | Bali(zki)zuete | |||
Haiei | Bani(zki)e | Bahi(zki)e | Bali(zki)e | Bageni(zki)e | Bazeni(zki)e | Bazeni(zki)ete | Bali(zki)ete |
Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias hipotéticas ("alegiazkoak"):
Nork
Nor Nori
Ni
DA
ke
Hi
A/NA
ke
Li
O
ke
Geni
(zki) GU
ke
Zeni
ZU
ke
Zeni
ZUE
ke te
Li
E
ke te
Nork Nori |
Nik | Hik | Hark | Guk | Zuk | Zuek | Haiek |
Niri | Hi(zki)dake | Li(zki)dake | Zeni(zki)dake | Zeni(zki)dakete | Li(zki)dakete | ||
Hiri | Ni(zki)ake Ni(zki)nake |
Li(zki)ake Li(zki)nake |
Geni(zki)ake Geni(zki)nake |
Li(zki)akete Li(zki)nakete |
|||
Hari | Ni(zki)oke | Hi(zki)oke | Li(zki)oke | Geni(zki)oke | Zeni(zki)oke | Zeni(zki)okete | Li(zki)okete |
Guri | Hi(zki)guke | Li(zki)guke | Zeni(zki)guke | Zeni(zki)gukete | Li(zki)gukete | ||
Zuri | Ni(zki)zuke | Li(zki)zuke | Geni(zki)zuke | Li(zki)zukete | |||
Zuei | Ni(zki)zueke | Li(zki)zueke | Geni(zki)zueke | Li(zki)zuekete | |||
Haiei | Ni(zki)eke | Hi(zki)eke | Li(zki)eke | Geni(zki)eke | Zeni(zki)eke | Zeni(zki)ekete | Li(zki)ekete |
Traducir las siguientes oraciones:
Si me dejarais el dinero, os lo agradecería.
Si ayudaras a tu hermano pequeño, él a ti te
daría las gracias.
Yo, por si acaso, no les diría nada.
Deberiamos darles una explicación. ¿ No te
parece ?
Pídeselos tú, que a mí no me los dejaría.
Si los ordenadores no nos crearan problemas, no
llamariamos tantas veces al informático.
Si yo a ella le diera un beso en la calle, no le
agradaría.
Si tú a ella le regalaras bombones, te daría las
gracias, ¡ y punto !
Si vosotros le hicierais una pregunta, élla os
respondería contenta.
Si los alumnos les hicieran bien los ejercicios
al profesor, él enseguida se los corregiría.
Si ahora nosotros les mintieramos, ¿ ya nos
creerían en la próxima ?
Si nosotras a él le dijeramos que es muy majo,
le daría un ataque al corazón.
Dirua utziko bazenidate, eskertu egingo nizueke.
Zure anaia txikiari lagunduko bazenio, hark zuri
eskerrak emango lizkizuke.
Nik, badaezpada ere,
ez nieke ezer esango.
Azalpen bat eman
beharko genieke. Ez zaizu iruditzen ?
Zeuk eskatu, niri ez
lizkidake utziko eta.
Ordenagailuek
arazorik sortuko ez balizkigute, ez genioke informatikariari hainbestetan hots
egingo.
Nik hari musu bat
kalean emango banio, ez litzaioke atsegin egingo.
Hik hari bonboiak
oparituko bahizkio, eskerrak emango lizkiake, eta kitto !
Zuek galdera bat
egingo bazeniote, hark pozik erantzungo lizueke.
Ikasleek irakasleari
ariketak ondo egingo balizkiote, hark berehalaxe zuzenduko lizkieke.
Guk orain gezurra
esango bagenie, hurrengoan sinetsiko al ligukete ?
Guk hari oso jatorra
dela esango bagenio, bihotzekoak emango lioke.
Ondorioa. Oraina. Para construir consecuencias
irreales ("iragana"):
Nork
Nor Nori
Ni
DA
ke
eN
Hi
A/NA
ke eN
Zi
O
ke
eN
Geni
(zki) GU
ke
eN
Zeni
ZU
ke
eN
Zeni
ZUE
ke te N
ZI
E
ke te
N
Nork Nori | Nik | Hik | Hark | Guk | Zuk | Zuek | Haiek |
Niri | Hi(zki)dakeen | Zi(zki)dakeen | Zeni(zki)dakeen | Zeni(zki)daketen | Zi(zki)daketen | ||
Hiri | Ni(zki)akeen Ni(zki)nakeen | Zi(zki)akeen Zi(zki)nakeen | Geni(zki)akeen Geni(zki)nakeen | Zi(zki)aketen Zi(zki)naketen | |||
Hari | Ni(zki)okeen | Hi(zki)okeen | Zi(zki)okeen | Geni(zki)okeen | Zeni(zki)okeen | Zeni(zki)oketen | Zi(zki)oketen |
Guri | Hi(zki)gukeen | Zi(zki)gukeen | Zeni(zki)gukeen | Zeni(zki)gukete | Zi(zki)guketen | ||
Zuri | Ni(zki)zukeen | Zi(zki)zukeen | Geni(zki)zukeen | Zi(zki)zuketen | |||
Zuei | Ni(zki)zuekeen | Zi(zki)zueken | Geni(zki)zuekeen | Zi(zki)zueketen | |||
Haiei | Ni(zki)ekeen | Hi(zki)ekeen | Zi(zki)ekeen | Geni(zki)ekeen | Zeni(zki)ekeen | Zeni(zki)eketen | Zi(zki)eketen |
Traducir:
Si tú me hubieras dejado las herramientas
necesarias, no habría ocurrido esto.
Si no hubiera sido por ti, yo no le habría dicho
nada.
Si yo no te hubiera preguntado, tú a mí no me lo
habrías dicho.
Si vosotros nos hubierais pagado las deudas,
nosotros no habríamos tenido que pedir dinero a nadie.
Si en la escuela nos hubieran dado fiesta, le
habríamos pedido las llaves del patio al bedel.
Si los profesores nos hubieran dado muchos
deberes para casa, nosotros se lo habríamos agradecido vívamente.
Si hoy os hubieran dado las notas en el colegio,
se las habríais enseñado a los padres nada más llegar a casa.
Si el librero me hubiera regalado un libro, yo
se lo habría cogido contento.
Si vosotras por la mañana le hubierais hecho el
regalo a la tutora en su cumpleaños, ella por la tarde nos habría puesto una
película.
Si tú les hubieras escrito una carta a los
amigos, ellos te habrían respondido inmediatamente.
Zuk beharrezko erremintak utzi (izan)
bazenizkit, ez zatekeen hau gertatuko.
Zugatik (izan) ez balitz, nik ez niokeen ezer
esango.
Nik galdetu (izan) ez banizu, zuk niri ez
zenidakeen esango.
Zuk zorrak ordaindu (izan) bazenizkigute, guk ez
geniokeen inori dirurik eskatu beharko.
Eskolan festa eman (izan) baligute,
eskolazainari jolastokiko giltzak eskatuko genizkiokeen.
Irakasleek etxeko lan asko eman (izan)
balizkigute, guk biziki eskertuko geniekeen.
Gaur ikastetxean notak eman (izan) balizkizuete,
etxera iritsi orduko erakutsiko zenizkieketen gurasoei.
Liburuzainak liburu bat oparitu (izan) balit,
nik pozik hartuko niokeen.
Zuek goizean tutoreari oparia egin (izan)
bazeniote bere urtebetetzean, hark arratsaldean pelikula bat jarriko zigukeen.
Hik lagunei gutun bat idatzi (izan) bahie, haiek
segituan erantzungo ziaketen.
Ir al índice de contenidos
puto amo
ResponderEliminargyatt
ResponderEliminarEskerrik asko.
ResponderEliminar