Vistas de página en total

El predicado

El predicado

El predicado de la oración tiene un sintagma verbal con un verbo como núcleo, que concuerda en persona y número con el núcleo del sintagma nominal que forma el sujeto.

Como ya se ha indicado, el componente principal del sintagma verbal es el verbo.

Otros componentes del sintagma verbal que se colocan alrededor del verbo y lo acompañan y complementan:

- Sintagmas nominales tipo Nor (IS Nor). 
Cumplen función de complemento directo (osagarri zuzena). Txiste ona kontatu zien. IS Nor (OZ) : Txiste ona.
El complemento directo es un complemento de un verbo transitivo que expresa el objeto o persona que recibe la acción del verbo.

- Sintagmas nominales tipo Nori (IS Nori). 
Cumplen función de complemento indirecto (zehar osagarria). Bere lagunei kontatu zien. IS Nori (ZO): Bere lagunei.
El complemento indirecto es un complemento de un verbo transitivo o intransitivo que expresa el destinatario o beneficiario de la acción del verbo.

- Adverbios (aditzondoa): Atzo, hor ...

- Sintagmas postposicionales (postposizio sintagmak): eskolatik, kafetegian ...

Los adverbios y los sintagmas postposicionales tienen la misma función, que es la de indicar las circunstancias que rodean la acción del verbo; por ejemplo circunstancias de modo, lugar, tiempo, cantidad, causa, instrumento, compañía, etc; lo que en lengua castellana se llama un complemento circunstancial.

Los adverbios son palabras invariables y suelen ir solas : herenegun , beti , gero ...

Los sintagmas postposicionales son palabras con marcas de los casos Nondik , Nora , Non ... o cualquier otro caso de la declinación que cumpla esta función.

Los adverbios (aditzondoak) no precisan ningún sufijo de declinación.
Los sintagmas postposicionales (postposizio sintagmak) sí.

Los adverbios y los sintagmas postposicionales forman un grupo de palabras llamado adizlagunak y como ya se ha dicho, indican las circunstancias de modo, lugar, tiempo ... que rodean la acción del verbo.

Los adizlagunak muchas veces se colocan en el extremo final de la oración :
Gizon horri zerbait gertatu zaio saunan.
Anek atzo bere lagunei txiste ona kontatu zien kafetegian.
Etxe hau txikiegia da guretzat.

Además del complemento directo y del complemento indirecto hay otros complementos que se colocan alrededor del verbo, como por ejemplo el atributo o el complemento predicativo:

- El atributo:
Es un sintagma nominal, adjetival, o adverbial que expresa una cualidad, propiedad, estado o circunstancia del sujeto a través de un verbo copulativo (ser, estar o parecer).
Jon gaixorik dago.
Etxea polita da.

- El complemento predicativo (predikatu osagarria):
Es un sintagma nominal o adjetival que expresa una cualidad, propiedad o estado del sujeto o del complemento directo y que acompaña o complementa a un verbo no copulativo.
Bere alaba oso pozik irten zen azterketatik.
"Oso pozik" es el complemento predicativo que acompaña a un verbo no copulativo (irten) y que complementa al sujeto, expresando un estado de éste.
Nik loreak lehorrak aurkitu nituen.
"Lehorrak" es el complemento predicativo que acompaña a un verbo no copulativo (aurkitu) y que complementa al complemento directo, expresando un estado de éste.

Hay algunos verbos no copulativos que pueden llevar un complemento predicativo, el cual va en mugagabe (indeterminado).
Son verbos, que con excepción de bihurtu y bilakatu (convertirse en , transformarse en), se usan para indicar nivel o status social, trabajo o situación personal.
Aukeratu, hautatu : elegir, escoger.
Izendatu : nombrar.

Ura ardo bihurtu zen. C. Pred.: ardo. El agua se convirtió en vino.
Sorginak printsea igel bihurtu zuen. C. Pred.: igel. La bruja convirtió a la princesa en rana.
Ordezkari aukeratu dute. C. Pred.: ordezkari. Le eligieron representante.
Lehendakari izendatu zuten. C. Pred.: lehendakari. Le nombraron presidente.
Entzule egon zen. C. Pred.: entzule. Estuvo como oyente.
Laguntzaile hasi zen. C.Pred.: laguntzaile. Empezó como ayudante.
Zuzendari jarri zuten. C.Pred.: zuzendari. Le pusieron como director.
Irakasle joan da Basauriko institutora. C.Pred.: irakasle. Ha ido como profesor al instituto de Basauri.
Morroi hartu zuten etxe horretan. C.Pred.: morroi. Le cogieron como criado en esa casa.



Ir al índice de contenidos

No hay comentarios:

Publicar un comentario